Μετά την Απελευθέρωση (1912)
Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Μόλυβος είναι πια ένα σημαντικό εμπορικό και μεταποιητικό κέντρο, το οποίο εξυπηρετεί όχι μόνο το βόρειο τμήμα της Λέσβου, αλλά και τα μικρασιατικά παράλια.
Η πρώτη δεκαετία μετά την απελευθέρωση του 1912 είναι ιδιαίτερα ταραγμένη, αφού συμπίπτει με τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μικρασιατική καταστροφή. Ήδη από το 1914, ο Μόλυβος δέχεται τα πρώτα κύματα προσφύγων από τα απέναντι παράλια της Μικράς Ασίας. Η μικρασιατική καταστροφή του 1922 φυσικό ήταν να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στην τοπική οικονομία. Και αυτό γιατί ο Μόλυβος έχασε τότε και σημαντικές εκμεταλλεύσιμες εκτάσεις, αλλά και τα μεγάλα καταναλωτικά κέντρα των εμπορικών και βιοτεχνικών του προϊόντων, καθώς επίσης και τους χώρους προμήθειας των πρώτων υλών για τις βιοτεχνίες του. Από δυναμικός χώρος μετάβασης προς τα πλούσια παράλια της Μικράς Ασίας που ήταν, έφθασε να είναι πια παραμεθόρια περιοχή.
Οι τελευταίοι Τούρκοι έφυγαν από το Μόλυβο το 1923, σύμφωνα με τη συνθήκη της Λωζάννης περί Ανταλλαγής Πληθυσμών και Περιουσιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Η εγκατάσταση μεγάλου αριθμού προσφύγων επέφερε ριζική αλλαγή στην οικονομική και κοινωνική δομή της πόλης. O νέος πληθυσμός εισχώρησε σε όλα τα επαγγελματικά στρώματα, συντελώντας στην ανάπτυξη της αλιείας, της τοπικής βιοτεχνικής οικονομίας και του εμπορίου. Αλλά η πρόσκαιρη εκείνη αναζωογόνηση σε καμία περίπτωση δεν ήταν δυνατό, ούτε και αντιστάθμισε ποτέ τις απώλειες από τη μικρασιατική καταστροφή.
Κατά τη γερμανική κατοχή (1941-1944) στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μετέπειτα εσωτερική αναταραχή στον ελληνικό χώρο ως τον Αύγουστο του 1949, γνώρισε και ο Μόλυβος δύσκολες στιγμές.
Η πολιτιστική κίνηση της πόλης ήταν ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας έντονη: στις αρχές του 1920 κυκλοφορούσε δύο φορές την εβδομάδα η τοπική εφημερίδα "Μήθυμνα". Το 1923 ιδρύθηκε ο Φιλανθρωπικός Σύλλογος Γυναικών που έχει μέχρι και σήμερα να επιδείξει πλούσια δραστηριότητα. Ακολουθεί το 1927 το πολιτιστικό σωματείο "Αργύρης Εφταλιώτης" και το 1927 το πολιτιστικό σωματείο "Αρίων". Η πνευματική ζωή και παράδοση συνεχίζεται και μετά τον πόλεμο, με την παρουσία αξιόλογων λογοτεχνών και επιστημόνων. Μπορούμε εδώ να θυμηθούμε τον ποιητή Δ. Καμίτζο και τον νομικό Γ. Τράμπο.
Από τις αρχές της δεκαετίας του '60, η τουριστική αξιοποίηση αποτελεί πια καθοριστικό παράγοντα για την όλη ζωή και εξέλιξη του Μολύβου.
πηγή: ΜΗΘΥΜΝΑ - Α' ΕΚΔΟΣΗ, ΔΗΜΟΣ ΜΗΘΥΜΝΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1982
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1984)