Η περίοδος των Γατελούζων (1355-1462)
Η εγκαθίδρυση της αυθεντίας των Γατελούζων στο νησί έγινε ειρηνικά, όταν ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιωάννης Ε' ο Παλαιολόγος είχε προικοδοτήσει την αδελφή του Μαρία Παλαιολογίνα, σύζυγο του πρώτου Γατελούζου ηγεμόνα, του Φραγκίσκου Α', με την αυθεντία της Λέσβου.
O Μόλυβος ωστόσο, παρά τη γενοβέζικη παρουσία, διατήρησε έντονο το βυζαντινό του χαρακτήρα, βγαίνοντας μάλιστα από την προγενέστερη του αφάνεια.
O Γενοβέζος ηγεμόνας εγκατέστησε στρατόπεδο και φρούραρχο στο Μόλυβο (1355), έδιωξε τους λίγους Αρμένιους (1366), επισκεύασε το Κάστρο (1373) και ίδρυσε εμπορικό και ναυτικό σταθμό.
O Μόλυβος ήταν για το Φραγκίσκο Α' και του πέντε διαδόχους του σημαντικό εμπορικό λιμάνι για την προώθηση των προϊόντων τους στις ανατολικές επαρχίες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Έχοντας εξασφαλίσει την κυριαρχία τους, οι Γενοβέζοι φρόντισαν για τη διάδοση της καλλιέργειας της ελιάς και την ανάπτυξη του εμπορίου του λαδιού.
Στα θέματα της θρησκευτικής ζωής του τόπου, οι Γατελούζοι τήρησαν φιλελεύθερη πολιτική και δεν επέβαλαν περιορισμούς στην ορθόδοξη λατρεία. Στο Μόλυβο εγκαταστάθηκε ο ένας από τους δύο Λατίνους αρχιεπισκόπους της Λέσβου, αλλά οι καθολικοί πιστοί ήταν τόσο λίγοι, ώστε τελικά η αρχιεπισκοπή του Μολύβου συμπτύχθηκε με εκείνη της Μυτιλήνης.
Ξεχωριστή μορφή από τους Γατελούζους είναι η Οριέττα Ντ' Όρια, που, στην επιδρομή των Τούρκων το 1442, εμψυχώνοντας τους λιγοστούς υπερασπιστές του Κάστρου, τους βοήθησε να απωθήσουν τον εισβολέα. Ήταν τότε που είχαν ενταθεί οι τουρκικές επιδρομές στο νησί. Ένα από τα αμυντικά έργα για την αντιμετώπιση εκείνης της απειλής, ήταν η επισκευή του κάστρου στα χρόνια του ηγεμόνα Δομήνικου και η κατασκευή υπόγειου διαδρόμου ως την παραλία.
πηγή: ΜΗΘΥΜΝΑ - Α' ΕΚΔΟΣΗ, ΔΗΜΟΣ ΜΗΘΥΜΝΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1982
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1984)