Βυζαντινή περίοδος (312-1355)

Στους βυζαντινούς χρόνους η Λέσβος υπαγόταν στη διοικητική περιφέρεια της Επαρχίας των Νήσων του Θέματος Αιγαίον.

Στην παλαιοχριστιανική εποχή (4ος-7ος μ.Χ. αι.) η Μήθυμνα ήταν ήδη από το 520 μ.Χ. έδρα επισκόπου. Επειδή όμως βρισκόταν μακριά από τα διοικητικά και εμπορικά κέντρα της εποχής, περιήλθε σιγά σιγά σε απομόνωση. Έγινε στόχος συχνών ληστρικών επιδρομών, οι οποίες αρχίζουν από τον 4ο αιώνα, γίνονται πιο συχνές τον 8ο, τον 9ο, καθώς και αργότερα στον 11ο, ή καταφύγιο εμπολέμων. Έτσι λεηλατούν τη Μήθυμνα στίφη Σλάβων (769 μ.Χ.) και το 821-824 μ.Χ. οι μισθοφόροι του Θωμά Εκτομία, που είχε επαναστατήσει εναντίον του Μιχαήλ Τραυλού στο Βυζάντιο, την κάνουν ορμητήριο τους. Επανειλημμένα επίσης επέδραμαν στη Μήθυμνα και οι Σαρακηνοί· το 827, ανάμεσα στα γυναικόπαιδα που είχαν αιχμαλωτίσει, ήταν και η μοναχή Θεοκτίστη, προς τιμή της οποίας και η ομώνυμη σύγχρονη εκκλησία. Συχνές επιδρομές γνώρισε επίσης η Μήθυμνα και από τους Ρώσους (864, 1027, 1089 μ.Χ.) και, στη συνέχεια, από τους Βενετούς τον 12ο αιώνα και τους Γενοβέζους και τους Τούρκους τον 14ο.

Σ' όλη αυτή την περίοδο, εξαιτίας των πιο πάνω περιπετειών, παρατηρείται αισθητή αριθμητική μείωση του πληθυσμού και η οικονομία της Μήθυμνας γίνεται πια αποκλειστικά αγροτική. Αυτό ισχύει και για άλλες νησιώτικες πόλεις του Αιγαίου κατά την περίοδο αυτή, γιατί τα νησιά δεν ήταν δυνατό να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες και τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν στην ανάπτυξη του εμπορίου.

Έτσι, από τον 11ο αιώνα και μετά, η διακίνηση του εμπορίου στο Αιγαίο περιέρχεται πια στους Βενετούς και τους Γενοβέζους.

Το 1204, μετά την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους και τη μοιρασιά των επαρχιών της αυτοκρατορίας ανάμεσά τους, τη Μήθυμνα πήρε ο Βαλδουίνος Α'. Βυζαντινή έγινε πάλι το 1261. Από τα χρόνια εκείνα φαίνεται ότι διαδόθηκε στην περιοχή και η καλλιέργεια της ελιάς από Γενοβέζους εμπόρους.

πηγή: ΜΗΘΥΜΝΑ - Α' ΕΚΔΟΣΗ, ΔΗΜΟΣ ΜΗΘΥΜΝΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1982
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1984)