Αρχαϊκή περίοδος (750-480 π.Χ.)
Από τους αρχαϊκούς χρόνους, η Μήθυμνα, δεύτερη πόλη του νησιού, υπήρξε σπουδαίο στρατιωτικό και ναυτιλιακό, αλλά ταυτόχρονα και εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο με αντίστοιχες διασυνδέσεις στη Θράκη, τον Ελλήσποντο και την Τρωάδα.
Στην αγροτική οικονομία πρέπει να κυριαρχούσε κατά την περίοδο εκείνη η καλλιέργεια των δημητριακών. Αλλά και η αμπελοφυτεία ήταν επίσης διαδεδομένη, αφού τα κρασιά της Μήθυμνας μας είναι γνωστά από τους αρχαίους συγγραφείς. Όσο για την ελαιοκαλλιέργεια, τα στοιχεία που έχουμε για την εποχή είναι περιορισμένα.
Από τον 8ο π.Χ. αιώνα η Μήθυμνα ίδρυσε αποικίες στα απέναντι της μικρασιατικά παράλια. Η Ασσος αναφέρεται από τον ιστοριογράφο Μύρσιλο ως Μηθυμναίων κτίσμα.
Ήδη από μέσα του 8ου π.Χ. αιώνα η πόλη διαθέτει αξιόλογο εμπορικό στόλο, πράγμα που συντελεί στην ανάπτυξη του διαμετακομιστικού εμπορίου. Οι Μηθυμναίοι εισάγουν μέταλλα για τη βιοτεχνία τους, σιτηρά και είδη πολυτελείας, ενώ παράλληλα εξάγουν αγγεία, βιοτεχνικά είδη και τα περίφημα κρασιά τους.
Η νέα κοινωνική τάξη των ναυτιλλομένων των βιοτεχνών και των εμπόρων που δημιουργείται στο μεταξύ, αυξάνεται και αποκτά πολιτική δύναμη τέτοια, ώστε, με τον εκφυλισμό της βασιλείας και την απώλεια της δύναμης της, να τη διαδέχεται στα μέσα του 7ου αιώνα το αριστοκρατικό πολίτευμα.
Κατά τα τέλη του 7ου και τις αρχές του 6ου αιώνα η διαμάχη μεταξύ των ευγενών είχε σαν αποτέλεσμα την εγκαθίδρυση τυραννίδας, η οποία εξαρτιώταν από τις μερίδες που κυριαρχούσαν κάθε φορά στην πόλη.
Με την υποταγή της Αρίσβης, γύρω στο τέλος του 8ου ή μέσα στο πρώτο μισό του 7ου π.Χ. αιώνα, η επικράτεια της Μήθυμνας επεκτάθηκε ως τον κάμπο της Καλλονής. Με την οικονομική άνθηση της Μήθυμνας κατά την περίοδο αυτή, εντείνεται και ο ανταγωνισμός της με τη Μυτιλήνη.
Κατά τον 7ο και τις πρώτες δεκαετίες του 6ου π.Χ. αιώνα, παράλληλα με την οικονομική ευμάρεια, στη Μήθυμνα παρατηρήθηκε επίσης και μια πνευματική άνθηση. Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους φορείς της τέχνης στα χρόνια εκείνα κατέχει ο κιθαρωδός Αρίωνας, που έζησε κυρίως στην αυλή του τυράννου της Κορίνθου Περιάνδρου και ήταν από τους σημαντικότερους αρχαϊκούς δημιουργούς της πανελλήνιας μουσικής παράδοσης. O Αρίωνας δούλεψε το διονυσιακό διθύραμβο που συνδέθηκε με τις απαρχές της τραγωδίας.
Μέσα στο πρώτο μισό του 6ου π.Χ. αιώνα εκδηλώθηκε ένα πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των λεσβιακών πόλεων και, με τη σύσταση ή ανανέωση ενός Κοινού, οι Λεσβίοι ασκούν από τότε ενιαία πολιτική με κάποια υπεροχή της Μυτιλήνης.
Ήδη από τον 7ο π.Χ. αιώνα κυκλοφορούν στη Μήθυμνα νομίσματα προερχόμενα από τα νομισματοκοπεία της Ιωνίας, αρχικά από ήλεκτρο και αργότερα από άργυρο. Από τα μέσα του 6ου αιώνα ως το 480 π.Χ. περίπου, τα νομισματοκοπεία της Μυτιλήνης και της Μήθυμνας κόβουν νομίσματα τύπου billon, τα οποία, όπως φαίνεται, ύστερα από κάποια συμφωνία του Κοινού των Λεσβίων, κυκλοφορούν σε όλες τις πόλεις του νησιού. Από το 500/480 π.Χ. και ύστερα, η Μήθυμνα έχει τα δικά της νομίσματα.
Στο τέλος της περιόδου αυτής, με την επικράτηση του Κύρου στην Περσία (546 π.Χ.), η Μήθυμνα, ακολουθώντας τη μοίρα και άλλων ελληνικών πόλεων, περιέρχεται υπό την περσική κυριαρχία.
Σημαντικός ήταν ο ρόλος της στην Ιωνική επανάσταση (500/499 π.Χ.) για την αποτίναξη του περσικού ζυγού, αλλά μετά την αποτυχία της όλης προσπάθειας, η Μήθυμνα υποχρεώνεται να συμπράξει με τους Πέρσες κατά την εκστρατεία τους ενάντια στην Ελλάδα.
πηγή: ΜΗΘΥΜΝΑ - Α' ΕΚΔΟΣΗ, ΔΗΜΟΣ ΜΗΘΥΜΝΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1982
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1984)