Εποχή του Χαλκού, του Σιδήρου και Γεωμετρική περίοδος
Αν και η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε ότι η Μήθυμνα θα μπορούσε να είχε κατοικηθεί από την όψιμη τουλάχιστον νεολιθική περίοδο, μέσα στον προϊστορικό κόσμο η πόλη έχει να επιδείξει πολιτισμό κατά την εποχή του χαλκού.
Γεωμετρική περίοδος (1100-750 π.Χ.)
Η άφιξη των Αιολέων, η αιολική αποικία όπως την έλεγαν οι αρχαίοι, φαίνεται ότι πραγματοποιήθηκε τους τελευταίους αιώνες της δεύτερης χιλιετηρίδας. Οι νέοι εποικιστές του νησιού αναμίχθηκαν με τους προϊστορικούς κατοίκους της Λέσβου. Στην καινούργια γενιά που βγήκε από τη συγχώνευση των δύο πληθυσμών, οι Αιολείς έδωσαν τη γλώσσα και το χαρακτήρα του πολιτισμού τους· οι παλιοί πάλι κάτοικοι τους κληροδότησαν την προαιώνια λαϊκή παράδοση, τα ήθη και τα έθιμά τους. Έτσι στην κεραμική, από τη γεωμετρική ως την κλασική περίοδο και αργότερα ακόμα, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα από τις διάφορες αρχαιολογικές ανασκαφές, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται η τεχνική των γκριζόχρωμων λεσβιακών αγγείων bucchero που μας είναι γνωστά ήδη από την προϊστορική εποχή.
Τα αρχαιολογικά δεδομένα δεν επιτρέπουν την ακριβή χρονολογία της ίδρυσης της Μήθυμνας. Από μυθολογικά όμως και ιστορικά στοιχεία, εξάγεται το συμπέρασμα ότι, όπως και όλες οι ιστορικές πόλεις της Λέσβου, η Μήθυμνα πρέπει να ιδρύθηκε γύρω στο τέλος της εποχής του χαλκού και την αρχή της γεωμετρικής περιόδου, πιθανότατα μετά την άφιξη των Αιολέων στο νησί.
Σύμφωνα με το συγγραφέα του ψευδοηροδότειου "Βίου του Όμηρου" που τοποθετεί χρονολογικά τον Τρωικό Πόλεμο στο 1270 π.Χ., η Λέσβος ωκίσθη κατά πόλεις πρότερον έουσα άπολις 130 χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1140 π.Χ. Αν όμως δεχθούμε σαν πιο πιθανή τη χρονολόγηση του Ερατοσθένη για τον Τρωικό Πόλεμο, δηλαδή το 1183 π.Χ., τότε η Λέσβος ώκίσθη το 1053.
O χαρακτηρισμός της Λέσβου με τον όρο απολις, πρέπει να σημαίνει ότι το νησί δεν ήταν χωρισμένο σε πολιτικές επικράτειες σύμφωνα με την έννοια που είχε στην αρχαιότητα η λέξη πόλις. O Ηρόδοτος, αναφέρει ότι στη Λέσβο υπήρχαν αρχικά έξι πόλεις. Αυτές ήταν: η Μυτιλήνη, η Μήθυμνα, η Άντισσα, η Έρεσος, η Πύρρα και η Αρίσβη.
Από τον 8ο π.Χ. αιώνα τη μεγαλύτερη ανάπτυξη είχαν γνωρίσει η Μυτιλήνη και η Μήθυμνα. Στην επικράτεια της τελευταίας, την οποία ο Θουκυδίδης ονομάζει Μηθυμναίων χώραν, υπαγόταν το βόρειο τμήμα του νησιού που περιοριζόταν αρχικά στην ορεινή περιοχή του Λεπέτυμνου και σε μερικές εύφορες πεδινές και λοφώδεις εκτάσεις κοντά στην Πέτρα και την περιοχή του Μανταμάδου.
πηγή: ΜΗΘΥΜΝΑ - Α' ΕΚΔΟΣΗ, ΔΗΜΟΣ ΜΗΘΥΜΝΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1982
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1984)